Hét grote Sinterklaasgeheim

Kinderen die niet meer geloven

Natuurlijk trap ik eerst de open deur in dat ieder kind uniek is. Er is dus geen kant en klare aanpak die voor alle kinderen werkt, uiteindelijk zal je dus altijd moeten kijken wat past bij jouw kind. Wel kan ik enkele kaders schetsen die mogelijk richting kunnen geven.

Volg het tempo van het kind

Jonge kinderen denken nog magisch, wat betekent dat zij nog geen onderscheid maken tussen fantasie en realiteit. Hún fantasie is de realiteit en daarvoor bedenken zij hun eigen magische verklaringen. We zeggen niet voor niks dat een kind gelooft in Sinterklaas. Geloven is anders dan weten, maar ook zeker meer dan denken. Geloven komt voort uit een soort magische overtuiging.

Als ouder kun je natuurlijk proberen om jouw kind van vijf jaar te vertellen dat Sinterklaas niet bestaat, maar dikke kans dat jouw kind hooguit jouw versie als jouw versie accepteert, maar dat het bij het zien van een Sinterklaas zijn eigen geloof ervaart.
Kortom, als een kind er nog niet klaar voor is om de realiteit onder ogen te zien zal je als ouders van goeden huize moeten komen om hem of haar van het tegendeel te overtuigen.

Van magisch naar abstract denken

Pakweg rond de leeftijd van 6 á 7 jaar oud vindt er een verandering plaats in het denken van kinderen. Het magische denken maakt langzaam plaats voor meer concreet en later zelfs abstract denken. Ze gaan onderscheid maken tussen mensen en bijvoorbeeld handpoppen, dat baby’s niet door een ooievaar gebracht worden maar ‘groeien’ in moeders buik. Ook leren ze dingen als oorzaak en gevolg of hoe iets ontstaan is in te zien.
De meeste kinderen beginnen dan vragen te stellen wanneer zij een ‘logische’ verklaring voor bedacht voor iets ingewikkelds en zullen jouw uitleg of verklaring ook serieus in overweging gaan nemen.

Dit is een natuurlijk moment waarop kinderen ook vragen zullen gaan stellen over Sinterklaas. Hoe het paard van Sinterklaas eigenlijk op het dak terecht komt, waarom kinderen uit groep 8 zeggen dat Sinterklaas niet bestaat,  hoe Piet eigenlijk binnen komt in een huis zonder schoorsteen, etc. etc.
De eerste jaren zullen ze nog genoegen nemen met een half antwoord of zullen ze een beeld hebben wat is gebaseerd op een combinatie van fantasie en werkelijkheid.  
In deze fase stellen ze vooral nog vragen uit interesse of onbegrip omdat het toch wel gek is dat zo’n oude man met een paard over het dak rijdt. 

Kritische vragen

Zo rond een jaar of 7 á 8 oud zullen de vragen van de kinderen veranderen van informatief naar een meer kritische toon. Het kind begint blijkbaar zelf te twijfelen en kan steeds beter inzien dat bepaalde elementen sowieso niet waar kunnen zijn.

Dit is als een geul op het strand die water meevoert, het begint met een klein eerste stroompje. Het water voert beetje bij beetje meer zand van de geulwanden mee waardoor het water sneller kan gaan stromen. De geul wordt breder en breder en het water kan steeds sneller gaan stromen, hierdoor spoelt steeds meer zand weg en is er geen houden meer aan.

Op een gegeven moment gaat het kind twijfelen en begint het water te stromen, steeds meer van de fantasie spoelt weg en maakt ruimte voor inzicht. Dit is vaak een goed moment om op in te haken.

Wat zeg je?

Door in te haken op de vragen die het kind zelf stelt kun je in eerste instantie inhaken op de twijfel die het kind zelf al heeft. “Wat denk je zelf? ”  of  “hoe denk jij dat …. ? “  
Zo weet je niet alleen op welk spoor het kind zelf zit, maar hoef je zelf ook niet direct een antwoord te formuleren.
Afhankelijk van de reactie van jouw kind kun je dit ondersteunen met enkele mysterieuze opmerkingen als “Zou dat écht kunnen? “ of  door een tipje van de sluier op te lichten.

Laat het kind zélf de conclusie trekken 

Uiteindelijk zal jouw kind zelf tot de conclusie komen dat Sinterklaas gewoon niet echt kán zijn.  Hierop kun je inspelen door te benoemen dat het eigenlijk een ‘geheimpje’ van de grote mensen is en dat alléén kinderen het mogen weten die oud genoeg zijn. Je kunt het kind juist complimenteren dat het zo slim is dat het het geheimpje heeft ontrafeld! 

Samen kun je dan de laagjes van het Sinterklaasverhaal afpellen en het kind een inkijk bieden in de realiteit.

Sinterklaas leeft niet, maar bestaat wel

Afgelopen jaar heb ik zelf enig onderzoek gedaan naar dit onderwerp. Want eigenlijk willen we dat kinderen eerlijk zijn, maar waarom mogen wij als volwassenen dan wel liegen? En is het echt liegen of spelen we slechts in op de fantasie van kinderen? En hoe voorkomen we dat kinderen zich bedrogen voelen en het hele Sinterklaasfeest in duigen zien vallen.

Uiteindelijk is hierin geen goed of fout. 
Iedereen kiest wat het beste bij je eigen normen en waarden past. Kinderen die vanaf het begin af aan verteld wordt dat Sinterklaas en Piet een toneelstukje is beleven het feest net zo leuk als kinderen die wel echt geloven. Sterker, hen kan een stukje angst weggenomen worden wanneer dit zou opspelen, omdat ouders hen kunnen uitleggen hoe het écht zit.  

De conclusie die het beste bij mij past is dat het geloven van een kind iets magisch is waar het maar één keer de kans voor krijgt. Dat wij als volwassenen misschien niet hélemaal eerlijk zijn tegen de kinderen, maar dat dat wel een positief doel heeft en daarmee iets anders is dan liegen of iets niet vertellen om narigheid te voorkomen. 

En voor mijzelf als jokkebrok: dat Sinterklaas iets anders is als Sint Nicolaas. Of beter gezegd dat Sinterklaas niet leeft, maar wel bestaat. Sinterklaas heeft vroeger écht bestaan, althans, Sint Nicolaas.

En dan?

Kinderen die het geheim eenmaal weten mogen helpen het Sinterklaasfeest in leven te houden, een belangrijke taak! Natuurlijk krijgen zij zelf ook nog gewoon cadeautjes en lekkernijen, dat hoort immers bij het feest en zelfs volwassen mensen geven dat dus nog aan elkaar.

De meeste kinderen zullen het op deze manier jammer vinden dat dé echte Sint Nicolaas niet bestaat, maar zeker zo stoer vinden dat zij hét grote geheim ontrafelt hebben.   Wij hebben het niet verteld, zij hebben het zelf ontdekt!
Het is ook de kunst om de insteek te pakken dat het kind niet zozeer iets verliest, maar dat het in een andere variant mee mag gaan vieren. En dat het zélf erachter gekomen is. 

Toch zullen er kinderen zijn die in eerste instantie boos worden, of hun Sinterklaasfeest in duigen zien vallen.  

Het is belangrijk om erachter te komen waarom je kind eventueel verdrietig of boos reageert.  Hij kan bang zijn dat hij nu geen cadeautjes meer krijgt of dat het nu niet meer gezellig zal zijn.  Leg dan uit dat het Sinterklaasfeest gewoon onveranderd gevierd blijft worden  en  dat jouw kind nu juist iets éxtra’s weet dat alleen grote kinderen en volwassenen weten.
  
En ongetwijfeld zullen sommige kinderen nog even een paar jaar 'semi-geloven'. Dat ze 'het' weten, maar zich toch verbazen dat Sinterklaas bijvoorbeeld zoveel verschillende mantels heeft. En 's nachts in bed toch twijfelen of ze niet de échte hoeven van het paard over de daken horen stappen..... ;) 

Laatste huisbezoek?

Gelooft jouw kind of één van de kinderen niet meer? Of twijfelt het nog nét over het grote geheim achter het Sinterklaasfeest?  Eventueel kun je mij inhuren voor een huisbezoek waarin de grote openbaring besproken wordt, waarin Sint met een knipoog het oudste kind welkom heet in de wereld van de grote mensen. Zo wordt een bijzondere periode op bijzondere wijze afgesloten en ervaart het kind dat het Sinterklaasfeest gewoon doorgaat, ook nu hij het grote geheim weet.

Meer informatie over mijn concept ‘Sinterklaas op maat’  vind je op www.frankvoorthekke.nl/sint

Meer lezen? 

Lees dan ook mijn blog  "Spanning rond een bezoek van de Sint"   of  "Sinterklaasspanning".

Pagina-einde